همشهری آنلاین: توسعه زندگی شهری و شهرنشینی هر روز بر ضرورت ارتقای کیفیت زندگی شهری می‌افزاید؛ چرا که بی‌توجهی به آن مولد آسیب‌های اجتماعی در شهر و جامعه خواهد شد. «سهیلا جلودارزاده» نماینده مردم شهر تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، در مصاحبه پیش‌رو تأکید می‌کند که باید هّم و غم خود را بر پژوهش هایی متمرکز کنیم که کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا دهند.
برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان تهرانی چه اولویت‌هایی باید در نظر گرفته شود؟
شهر تهران به سبب مهاجرت‌پذیری، هر روز شاهد افزایش جمعیت شهری است. تغییر چهره محله‌ها با افزایش ساخت‌وساز آپارتمان‌ها در کوچه‌پسکوچه‌ها و افزایش جمعیت ساکن در این ساختمان‌های سربه فلک کشیده در محله‌های قدیمی، هر روز موجب کاهش سرانه‌های زندگی شهری و پایین آمدن کیفیت زندگی می‌شود. تداوم این روند آینده مبهم و تاریکی را پیش روی شهروندان قرار می‌دهد. ما برای رهایی از تهدیدات احتمالی باید همه همّ و غم خود را بر پژوهش‌هایی متمرکز کنیم که با ارائه راهکارهای علمی؛ زمینه افزایش کیفیت زندگی شهری را فراهم کنند.
شما بر این باورید در این حوزه، پژوهش یا مطالعه‌ای انجام نشده است؟
پژوهش‌های زیادی در حوزه ارتقای کیفیت زندگی شهروندی صورت گرفته، اما وضعیت موجود حکایت از آن دارد که یا نتایج پژوهش‌های انجام شده از سوی مدیران شهری در این مسیر به‌طور کامل به کار گرفته نشده یا پژوهش‌ها بار علمی مطلوبی نداشته‌اند که در هر حالت موجب تأسف است. هر ساله دستگاه‌های اجرایی بودجه‌های هنگفتی را صرف انجام پژوهش می‌کنند اما در نهایت معلوم نیست که این پژوهش‌ها با چه هدفی اجرا شده‌اند. پژوهشی که در نهایت صحافی و در دفتر مدیران انبار شود، دردی از شهروندان درمان نمی‌کند. متأسفانه ما نتوانسته‌ایم در بخـــش پژوهش‌های اجتماعی و شهری با سرعتی پیش برویم که توسعه کالبد شهری حرکت می‌کند.
مدیران شهری باور دارند فراهم کردن شرایطی که در آن، همه شهروندان از کیفیت زندگی راضی باشند، سخت یا غیرممکن است. آیا نظر شما هم همین است؟
خیر. درست است ما با تنوع جمعیتی در تهران روبه‌رو هستیم که هریک توانایی مالی متفاوت، فرهنگ متفاوت و اندیشه متفاوت دارند، اما متناسب کردن امکانات شهری برای همه این افراد، سخت نیست. برای اینکه امکانات زندگی شهری را به گونه‌ای فراهم کنیم که همه راضی باشند، باید دست به دامن پژوهشگران و نتایج پژوهش‌های آنها شویم. در واقع، نتایج این پژوهش‌ها باید منجر به ارتقای کیفیت زندگی شهری برای شهروندان هر منطقه و محله متناسب با نوع معیشت آنها شود.
به نظر شما پیوست‌های اجتماعی هر پروژه باید متناسب با ویژگی‌های منطقه و شهروندانش باشد؟
بله. ما در کنار اجرای هر پروژه شهری باید یک پژوهش علمی انجام دهیم. باید بین شهروندان ساکن در آن منطقه برویم و از نزدیک با نیازهایشان آشنا شویم و ضرورت آن پروژه را بسنجیم. برای مثال وقتی ما در یک منطقه هیچ امکانات بهداشتی و درمانی برای زنان نداریم، ساخت ورزشگاه نمی‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی زنان منطقه کمک کند.
الحاق پیوست اجتماعی از الزامات هر پروژه است، اما گویا به اذعان پژوهشگران، نگاه اجرایی به نتایج پژوهش‌ها جدی نیست.
بله. متأسفانه این موضوع موجب شده تا به‌رغم صرف هزینه فراوان در حوزه پژوهش، دستاورد ارزشمندی در این بخش نداشته باشیم. هرچند برخی پژوهش‌ها بر الزام توقف یک پروژه تأکید می‌کند، دیده می‌شود که مدیران شهری با بی‌توجهی به این موضوع کار خود را پیش می‌برند و موجب بر هم خوردن کیفیت زندگی شهروندان می‌شوند.
زنـــان، بخش قابل‌توجهی از جمعیت تهران را تشکیل می‌دهند که تلاش برای توانمندسازی آنها می‌تواند تحول عظیمی را در حوزه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی شهر صورت دهد، آیا پژوهش‌های علمی انجام شده در این حوزه را کافی می‌دانید؟
من از آمار پژوهش‌های انجام شده در این حوزه اطلاعی ندارم، اما آنچه به‌عنوان یکی از فعالان حوزه زنان به آن ایمان دارم این است که در صورت بهره‌گیری از ظرفیت زنان جامعه می‌توانیم تحول عظیمی در شهر ایجاد کنیم. باید پژوهشگران حوزه زنان اطلاعات دقیقی از جمعیت زنان، علاقه‌مندی‌ها و توانایی‌های این قشر تهیه کنند و کارشناسان به برنامه‌ریزی برای بالقوه کردن این توانایی‌ها وارد عمل شوند. ما می‌توانیم با بهره‌گیری از ظرفیت فرهنگسراها و سراهای محله بر تقویت حوزه زنان و توانمند کردن این قشر متمرکز شویم و حتی عملکرد خود را به‌عنوان الگویی موفق در این حوزه به دیگر شهرها و کشورها معرفی کنیم. باید باور داشته باشیم که فعالیت زنان در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی می‌تواند خودبه‌خود زمینه‌های ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی را در شهر موجب شود.
منبع:ویژه نامه شهرپژوه
نظر شما